Bajkowe Popołudnie z Myszką Miki!

Zapraszamy fanów Disneya od wtorku do niedzieli o 17.00 na popołudniowe spotkanie z niesamowitą Myszką Miki!

Poznaj historię Mickey Mouse, która dziś obchodzi aż 95 lat! Jesteś ciekawy jak wyglądały pierwsze rysunki myszki i kto jest jej autorem? Obejrzyj pierwsze szkice i bajki z kultową myszką i przyjaciółmi, za które Disney otrzymał Oscara. Zobacz jak jej postać zmieniała się, aż do dziś! Na wystawie zobaczysz ciekawe porcelanowe naczynia z myszką i postaciami z baśni, a na warsztacie krok po kroku narysujesz ją sam! Najciekawszy rysunek zostanie nagrodzony! To świetna atrakcja na jednodniową wycieczkę, na której odpoczniesz i nauczysz się czegoś ciekawego. 

Rodzicom i opiekunom proponujemy uczestniczenie z dziećmi w wycieczce lub odpoczynek i pyszną kawę serwowaną w zabytkowej filiżance w naszej Kawiarni. 

Możecie też zwiedzić Muzeum z  przewodnikiem podczas, gdy pociechy spędzą czas z Myszką Miki.

Zapraszamy do zabawy!

Dla dzieci przygotowaliśmy szereg wyjątkowych atrakcji, które będą ogromną frajdą dla małych fanów Disneya: 

– pokaz bajek z różnych lat 

– wystawa ciekawych naczyń z Myszką Miki

– malowanie Myszki Miki krok po kroku z instruktorem 

– malowanie twarzy 

– owocowy napój lub pitna czekolada w Kawiarni (w cenie biletu)

W naszej Kawiarni znajdziecie też kącik zabaw z malowankami. 

Do zobaczenia w Muzeum!

Cena biletu: 40zł   

Kontakt:

781 717 777 / Recepcja

885 204 811 / Administracja

porcelana@muzeatechniki.pl

Projekt: Filiżanka Katowice 2015

Styl Art deco widoczny na naszych ekspozycjach oznacza sztukę dekorowania posługującą się malarstwem, grafiką, aranżacją wnętrz oraz zdobieniem porcelany. Styl był modny w latach 1919-1939, po popularnej niegdyś secesji. Art deco łączy w sobie opływowe formy secesji, barokowy przepych, rokokową dekoracyjność i kubistyczną geometrię. Dużą rolę odgrywa również aspekt praktyczny i funkcjonalny. Piękne wnętrza art deco można podziwiać w Muzeum w połączeniu z kawową Żarską porcelaną. Ten styl jest również widoczny na porcelanie z Katowic, produkcji Giesche. Zapraszamy na wystawę stałą do Muzeum Porcelany Śląskiej.

W 2015 roku Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach rozpoczęła projekt: Filiżanka Katowice 2015.

Celem projektu było stworzenie nowej formy fasonu Katowice produkowanego w latach 30. XX wieku przez Fabrykę Porcelany Giesche Katowice Bogucice. Zaproszeni do projektu studenci zaprojektowali fason Katowice 2015. Projektowali również nowe sygnatury dla tego fasonu. Projektanci nawiązali do industrialnej przeszłości regionu czy czarnego węgla. Były również odniesienia do etnodizajnu wprowadzające elementy koronki koniakowskiej czy haftu krzyżykowego. Także pojawiły się wzory nawiązujące do wzornictwa Art Deco. Zwycięskie prace odznaczają się wysokimi walorami estetycznymi. Wyniki pracy studentów można było zobaczyć podczas wystawy ASP Katowice 2015 oraz Nocy Muzeów i Festiwalu Industriada 2015 w Fabryce Porcelany Śląskiej w Bogucicach. Nagrodzone prace zostały wyprodukowane i ozdobione w BGH Network (Porcelana Bogucice). Kilka dekoracji zostało wprowadzonych do seryjnej produkcji, między innymi ozdobionych Bebokiem.

Projekt: Filiżanka Katowice 2015

Puchary i nagrody sportowe

Śląskie fabryki porcelany projektowały i produkowały wiele pucharów oraz pater, na których malarze porcelany pisali życzenia na różne okoliczności: osiągnięcia sportowe, jubileusze, malowali sztafaże śląskich miast i uzdrowisk, dedykowali życzenia włodarzom miast za zasługi. Wiele tych eksponatów można zobaczyć w sali „Skarbca” Muzeum Porcelany Śląskiej w Tułowicach. Jednym z ciekawszych wyrobów jest imponujący puchar z ręcznie malowanym widokiem z rzeki Odry na XIXw. Wrocław.

Puchar sportowy Fabryka Porcelany Krzysztof Krister Porzellan Silesia

Puchary i patery za wybitne sportowe dokonania, są symbolem i formą uznania, osiągnięć najlepszych sportowców lub drużyn sportowych. Puchary motywują sportowców do dalszych osiągnięć sportowych i uniknięcia spadku motywacji. Są również symbolem upamiętniającym ważne wydarzeń sportowych. Nasze śląskie fabryki porcelany projektowały i produkowały wiele pucharów oraz nagród sportowych, na których malarze porcelany wypisywali informacje o zdobytych miejscach i osiągnięciach sportowych. Największymi producentami nagród z porcelany, były przed drugą wojną światową: C. & E. Carstens Porzellanfabrik Sorau / Fabryka Porcelany Carstensa Żary, Porzellanfabrik Koenigszelt / Fabryka Porcelany Koenigszelt w Jaworzynie Śląskiej. Po drugiej wojnie światowej największymi producentami nagród z porcelany były: Fabryka Porcelany Wałbrzych w Wałbrzychu, Fabryka Porcelany Krzysztof (później Kristoff), Fabryka Porcelany Karolina w Jaworzynie Śląskiej i Fabryka Porcelany Bogucice w Katowicach Bogucicach. Dzisiaj w niejednym klubie sportowym możemy odnaleźć wiele nagród sportowych wyprodukowanych przez śląskie fabryki porcelany. 

Lampy naftowe ze śląskich fabryk porcelany 

W salach ekspozycyjnych Muzeum Porcelany Śląskiej poza bogato zastawionymi stołami, znajdą Państwo wiele ciekawych przedmiotów użytkowych z minionej epoki. Między innymi ręcznie dekorowaną lampę naftową, wykonaną z porcelany.

W 2022 roku obchodziliśmy okrągłą 200 rocznicę urodzin wybitnego wynalazcy Ignacego Łukasiewicza. Sejm ogłosił rok 2022 rokiem wynalazcy. Łukasiewicz skonstruował w 1853 roku lampę naftową. Lampa składała się z klosza, kominka szklanego, metalowego palnika, knota i zbiornika na naftę. Pojemniki na naftę zaczęto produkować ze szkła, metalu lub z porcelany. Zapotrzebowanie na porcelanowe pojemniki było bardzo duże. Wtedy wiele fabryk porcelany rozpoczęło produkcję poszukiwanego towaru. Powstające lampy naftowe bywały bardzo ozdobne. Ich porcelanowe pojemniki były bardzo urozmaicone, ręcznie malowane o ciekawych formach. Zbiorniki porcelanowe były produkowane przez Krister Porzellan Manufaktur Waldenburg / Manufakturę Porcelany Kristera w Wałbrzychu, Tielsch Porzellan Manufaktur Altwasser / Manufakturę Porcelany Tielscha ze Starego Zdroju, Rappsilber Porzellan Manufaktur Koenigszelt / Manufakturę Porcelany Rappsilbera w Jaworzynie Śląskiej czy Schlesische Porzellanfabrik Lövinson Tiefenfurt / Śląską Fabrykę Porcelany Lövinson z Parowej oraz po II wojnie światowej przez Fabrykę Porcelany Bogucice Katowice Bogucice, która w latach 70. XX wieku produkowała lampy naftowe kolekcjonerskie.

Lampa naftowa Fabryka Porcelany Bogucice i lampa naftowa Fabryka Porcelany Lovinson Parowa

Napisali o nas / Schlesien Heute 8/2024


Blask śląskiej porcelany
Nowe muzeum w Tułowicach pokazuje historię śląskich manufaktur porcelany
Magdalena Ilgmann

Wiosną tego roku Śląsk, a zwłaszcza Opolszczyzna, zyskał kolejną wyjątkową atrakcję. W kwietniu 2024 roku w odrestaurowanych budynkach dawnej fabryki porcelany w Tułowicach (województwo opolskie) otwarto Muzeum Porcelany Śląskiej. Odwiedzający mogą zapoznać się tam z historią śląskiej porcelany oraz podziwiać cenne eksponaty z najbardziej znanych manufaktur, takich jak Królewska Porcelana, Wałbrzych, Jedlina-Zdrój czy Tiefenfurt.

Produkcja porcelany w Tułowicach

Historia produkcji porcelany w Tułowicach sięga 210 lat wstecz. Na początku XIX wieku Johann Carl Graf von Praschma, właściciel ziem tułowickich, wykorzystał zasoby i surowce z lasów w Niemodlinie oraz wykwalifikowanych pracowników z pobliskiej fabryki fajansu w Prószkowie, aby założyć pierwszą manufakturę fajansu przy zamku w Tułowicach. W 1842 roku manufaktura przeszła w ręce Ernsta von Frankenberga, który rozpoczął produkcję czarnego fajansu. Od 1858 roku rozpoczęto wypalanie porcelany.

W 1889 roku Erhard Schlegelmilch, pochodzący z Turyngii, rozbudował manufakturę przy wsparciu finansowym ojca, który produkował porcelanę w Suhl, przekształcając ją w fabrykę porcelany, gdzie około 1910 roku pracowało prawie 800 osób. Większość produkowanej tutaj porcelany, sygnowanej marką R.S. Prussia Tillowitz, eksportowano do Stanów Zjednoczonych i Kanady. Fabryka miała także przedstawicielstwa m.in. w Austrii, Holandii i Anglii.

Wybór asortymentu dostosowywano do gustów zagranicznych klientów, produkując bogato zdobioną porcelanę w wielu formach. W latach 1939-1940 fabryka dostarczała również wyroby dla wojska. Po wojnie fabryka została przejęta przez władze sowiecko-polskie w 1945 roku. W 1947 roku produkcję cennej porcelany przestawiono na mniej wartościowy półporcelan. Prawie 30 lat później, w 1976 roku, otwarto nową, dużą fabrykę, a stare budynki przekształcono m.in. w szkołę dla przyszłych specjalistów od porcelany.

Eksponaty prezentowane są we wnętrzach urządzonych w stylu epoki

Fabryka w Tułowicach była jedną z największych fabryk porcelany na polskim Śląsku, zatrudniającą około 1500 pracowników. W 1995 roku Państwowy Zakład Porcelitu Stołowego został sprywatyzowany i przekształcony w Fabrykę Porcelitu Tułowice S.A. W 2001 roku przedsiębiorstwo ogłosiło upadłość. Dziś w dawnych budynkach fabryki mieści się kilka przedsiębiorstw przemysłowych. Od 2015 roku trwała staranna renowacja i konserwacja części starych budynków, aby przekształcić je w muzeum.

Powstanie Muzeum Porcelany Śląskiej

W lutym tego roku ostatnia śląska fabryka porcelany „Karolina” w Jaworzynie Śląskiej ogłosiła upadłość. Była ona znana ze swoich przedwojennych produktów pod nazwą Porcelana Królewska. Tym samym zakończyła się ponad 200-letnia era produkcji porcelany na Śląsku. Dwa miesiące później, w kwietniu, w Tułowicach otwarto Muzeum Porcelany Śląskiej, prowadzone przez Fundację Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego Śląska, aby zachować pamięć o blasku śląskich fabryk porcelany. Nowe muzeum powstało na terenie dawnej fabryki porcelany w zrujnowanym budynku administracyjnym i magazynowym z 1904 roku.

Dzięki wytrwałej pracy przez dziewięć lat, Fundacja z siedzibą we Wrocławiu, kierowana przez Piotra Gerbera, z pomocą fachowych, idealistycznych przyjaciół i współpracowników, starannie odrestaurowała dawne budynki fabryczne, tworząc atrakcyjne przestrzenie muzealne na trzech piętrach.

Cenne eksponaty prezentowane są w nowoczesnych aranżacjach przestrzennych. Szczególnie cenne i piękne są porcelanowe figurki z Bogucic.

Odwiedzający są zachwyceni atrakcyjną prezentacją licznych, kosztownych eksponatów w witrynach i salach, które są starannie opisane w trzech językach: niemieckim, angielskim i polskim. Eksponaty te dokumentują wyroby oraz historię 14 najważniejszych śląskich manufaktur porcelany. Często są to jedyne zachowane ślady produktów tych dawnych fabryk.

Carl Tielsch & Co. Altwasser bei Waldenburg 1890-1939, Foto Ilgmann

Ekscytująca oferta dla odwiedzających

Zwiedzanie muzeum przypomina podróż w czasie. Porcelana z różnych epok i stylów prezentowana jest w teatralnej oprawie. Historyczne wnętrza ukazują, jak trendy artystyczne przenikały na wyroby porcelanowe. Porcelana w stylu secesyjnym, art déco czy modernizmu zdobi wnętrza muzealne. Spacerowi towarzyszą dźwięki dawnych czasów, brzęk maszyn, zgiełk w kawiarniach czy audycje radiowe z melodiami z lat 30. XX wieku. Odwiedzający mogą zajrzeć do pomieszczeń administracyjnych, księgowych czy marketingowych fabryki. Goście muzeum mogą także zobaczyć w pełni wyposażone biuro administracyjne dawnej fabryki. Unikalną atrakcją jest autentyczna pracownia, gdzie zwiedzający mogą poznać pracę projektantów porcelany. Oprócz kolekcji zabytkowej porcelany, w muzeum znajdują się również historyczne urządzenia do produkcji porcelany.

Muzeum organizuje spotkania grup roboczych dotyczących produkcji i zdobienia porcelany. Uczestnicy mogą sami stworzyć i ozdobić wyrób porcelanowy lub nauczyć się malowania „wzoru opolskiego”, wpisanego na polską listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Dla kolekcjonerów porcelany muzeum oferuje miejsce na konferencje, spotkania autorskie i aukcje zabytkowej porcelany. Podczas oczekiwania na przewodnika, odwiedzający mogą napić się kawy lub herbaty z zabytkowej porcelany w kawiarni muzealnej.

Ochrona przemysłowego dziedzictwa Śląska

Fundacja Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego Śląska, kierowana przez architekta dr Piotra Gerbera, jest największą niezależną organizacją non-profit w Polsce, która zajmuje się ochroną i udostępnianiem przemysłowego dziedzictwa. Fundacja prowadzi obecnie pięć muzeów: nowe Muzeum Śląskiej Porcelany w Tułowicach, Muzeum Kolejnictwa na Śląsku w Jaworzynie Śląskiej, Muzeum Hutnictwa Cynku „Walcownia” w Katowicach, Młyn Hilberta w Dzierżoniowie oraz Muzeum Techniki Rolniczej w Piotrowicach Świdnickich (powiat świdnicki). Pozostałe muzea, ukazujące wspaniałe przemysłowe dziedzictwo Śląska, będą przedstawiane w kolejnych wydaniach „Schlesien Heute”.

Porcelanowe koszyczki do szklanek na herbatę

Pierwsze koszyczki do szklanek na herbatę pojawiły się pod koniec XVIII wieku w Rosji i Niemczech. W XIX i na początku XX wieku spotykamy je również we Francji, Rosji i Polsce. Po I wojnie światowej zachwycała się nimi Europa Wschodnia, a w Europie Zachodniej przestały być używane. Były produkowane z różnych metali jak cyna, srebro, mosiądz czy aluminium, a w drugiej połowie XX wieku z plastiku.

Szklanka z koszyczkiem weszła do polskiej tradycji sztuki użytkowej już w XIX wieku, a szczególnie została rozpropagowana w czasach PRL-u. Dlatego wyprodukowane koszyczki dla szklanek do herbaty z porcelany mogą nas dziwić. Szczególnie dlatego, że były produkowane w okresie międzywojennym przez Porzellanfabrik Koenigszelt w Jaworzynie Śląskiej, po wojnie przemianowanej na Fabrykę Porcelany Karolina. Znane są nam dwie wersje porcelanowych koszyczków produkowanych w Jaworzynie Śląskiej: srebrzone galwanicznie i białe ze złotymi uchwytami. Po II wojnie światowej nie wznowiono produkcji porcelanowych koszyczków do szklanek na herbatę.  

Koszyczek do herbaty. Fabryka Porcelany Koenigszelt, Jaworzyna Śląskiej

Codzienna przerwa na herbatę jest jedną z najstarszych tradycji świata, bez niej nie byłoby koncernów porcelanowych. Muzeum Porcelany Śląskiej prezentuje na ekspozycji serwisy herbaciane znanych śląskich przedwojennych manufaktur. Zwiedzając nasze muzeum możesz dowiedzieć się do czego służyły poszczególne wyroby porcelanowe. Niezwykle ciekawe są porcelanowe zaparzacze do herbaty.

Zaparzacze porcelanowe, Porzellanfabrik Rauschert Kowary

Dzwonki z porcelany 

Dzwonki od wieków były wykorzystywane do obrzędów magicznych. Dzwoniąc odganiały złe moce i dawały szczęście dzwoniącym. Dawały sygnał osobom wzywanym, a także były używane jako instrument muzyczny. Produkowane były przeważnie z metalu na przykład brązu lub mosiądzu. Gdy królewska Manufaktura w Miśni / Meissen rozpoczęła produkcję dzwonków inne fabryki porcelany, w tym śląskie  również rozpoczęły produkcję tych przedmiotów dla swoich klientów. Dzwonki były wykorzystywane między innymi do wzywania dzieci na obiad. Ciekawe formy porcelanowych dzwonków ozdabiały wnętrza, były także bardzo lubiane przez klientów w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej. Ze śląskich fabryk porcelany głównym producentem dzwonków był Fabryka Porcelany Reinholda Schlegelmilcha z Tułowic / Reinchold Schlegelmilch Porzellanfbrik Tillowitz. Jej secesyjne dzwonki cieszyły się dużą popularnością wśród amerykańskich nabywców. Dzisiaj dzwonki z porcelany są elementem reklamowym, a ich producentem była Fabryka Porcelany Kristoff / Krzysztof z Wałbrzycha, zamknięta w 2023 roku. Wałbrzyska fabryka produkowała dzwonki w dwóch wersjach i rozmiarach: białej bez malatury i malowane farbami lustrowymi.   

Dzwonek R. Schlegelmilch Fabryka Porcelany Tułowice i dzwonek Fabryka Porcelany Kristoff Wałbrzych

Porcelana to bardzo plastyczny wyrób, odporny na warunki atmosferyczne, kwasy i temperaturę. Była i wciąż jest wykorzystywana w różnych dziedzinach gospodarki. Wytwórnie śląskie produkowały porcelanę użytkową jak np. tabliczki na drzwi, tablice nagrobne, dzwonki, pojemniki na przyprawy czy zestawy sanitarne. Wiele z tych przedmiotów można oglądać na wystawie w naszym tułowickim muzeum.

Porcelana śląska na olimpiadach

Rozpoczęły się XXXIII Igrzyska Olimpijskie w Paryżu. Śląskie fabryki porcelany nie wyprodukują z tej okazji już żadnego okolicznościowego wyrobu. Wszystkie śląskie fabryki zostały niestety zamknięte. Pierwsze znane nam wyroby z okazji olimpijskich igrzysk nowożytnych w naszych fabrykach porcelany powstały na olimpiadę w Berlinie w 1936 roku. Fabryka Porcelany Tuppacka z Parowej / Tuppack Porzellanfabrik Tiefenfurt na zamówienie komitetu olimpijskiego wyprodukowała puchary i komplety śniadaniowe z symbolami olimpijskimi. Także w fabryce Reincholda Schlegalmilcha Tułowice / Reinhold Schlegelmilch Porzellanfabrik Tillowitz i Fabryce Porcelany Koenigszelt Jaworzyna Śląska / Porzellanfabrik Koenigszelt powstały patery i popielniczki z symbolami olimpijskimi. 

Po drugiej wojnie światowej znane są wyroby wyprodukowane z okazji olimpiady w 1972 roku. Fabryka Porcelany Karolina Jaworzyna Śląska wyprodukowała serwis na olimpiadę w München / Monachium. Także Fabryka Porcelany Bogucice później Śląska Porcelana Katowice Bogucice, również produkowała dla Polskiego Komitetu Olimpijskiego serwisy i patery. 

Wyroby śląskich manufaktur nie ograniczały się wyłącznie do serwisów użytkowych. Często produkowano porcelanę do celów reklamowych lub prezentowych. W naszym muzeum ukazana jest wystawa porcelany prezentowej, wręczanej na jubileusze, święta lub z okazji ukończenia nauki na prestiżowej uczelni. Muzeum Porcelany Śląskiej prezentuje porcelanę reklamową marki Sorau, popielniczki C.T. z logiem wytwórni tytoniowych.

Przygotowujemy wystawę porcelany użytkowej z lat 70 XXw. na której jeszcze w tym roku dostępna będzie kolekcja misiów olimpijskich wyprodukowanych przez Fabryki Porcelitu Stołowego Tułowice. Do zobaczenia w muzeum!

Filiżanka na Olimpiadę Monachium 1972. Fabryka Porcelany Karolina Jaworzyna Śląska

Fasony „Katowice” i “Krystyna” Giesche

W okresie międzywojennym województwo śląskie było wiodącym województwem we wszystkich dziedzinach gospodarki II Rzeczypospolitej. Fabryka Porcelany Giesche zatrudniała wybitnych projektantów i artystów, którzy projektowali dla fabryki wspaniałe serwisy. Jednym z największych osiągnięć artystycznych zaprojektowanym w okresie międzywojennym dla Fabryki Porcelany Giesche w Katowicach-Bogucicach były serwisy „Katowice” i „Krystyna”. 

Serwis „Каtowice” został wykonany i wszedł do produkcji prawdopodobnie na początku lat 30. XX wieku. Serwis ten stanowił wizytówkę przedwojennego województwa śląskiego; kojarzono go z tradycją i śląską kulturą. W katalogach nazywany był fasonem nowoczesnym. W katalogu Jakuba Grossa z Krakowa reklamowano go słowami: „Serwis do kawy Katowice w nowoczesnym fasonie zdobi piękny deseń, stylizowane liście oraz uszka srebrzone”.

Mlecznik Katowice i Krystyna, Fabryka Porcelany Giesche

W Muzeum Porcelany Śląskiej można podziwiać wybrane serwisy wyprodukowane przez Giesche.  “Forma 36”, “Łucja” czy zdobiony srebrnym lusterem, efektowny “Empire” w stylu Art déco. Pokazujemy wyroby fabryki Giesche na przestrzeni wielu lat funkcjonowania koncernu. Zapraszamy do Tułowic!

Nowoczesna i postępowa Fabryka Ohme

Zabudowania fabryki Ohme na pocztówce z początku XX wieku

W 1888 roku fabryka Ohme, jako pierwsza, zastosowała do zdobienia swoich wyrobów kolorowy druk. W 1894 roku dyrektor Bauer opatentował piec tunelowy do wypalania porcelany gazem. Fabryka posiadała przedstawicielstwa między innymi: w Londynie, Paryżu, Barcelonie, Oslo, Amsterdamie i Rio de Janeiro. Przed wybuchem I wojny światowej fabryką zarządzało trzech współwłaścicieli: Hermann senior, Hermann junior i dyrektor Bauer. Właściciele fabryki byli filantropami. Wybudowali dom sierot dla dziewczyn, które po osiągnięciu wieku produkcyjnego znajdowały w fabryce pracę jako malarki porcelany. Fabryka posiadała również 32 domy dla pracowników fabryki.

Ponad 50% produkcji porcelany fabryka eksportowała do Stanów Zjednoczonych, gdzie robiła prawdziwą furorę wśród klientów. Jednak kryzys światowy w 1929 roku, który rozpoczął się w Nowym Jorku był końcem fabryki porcelany Ohme. Brak zamówień z USA ograniczył produkcję porcelany, by rok później, w 1930 roku, doprowadzić do bankructwa fabryki.