Autor: fiodor

Śląsk przodował w produkcji porcelany w Europie. Głównym odkrywcą składu porcelany w 1708 roku był urodzony w miejscowości Kieslingswalde (obecnie Sławnikowice k/ Zgorzelca) na Śląsku hrabia Ehrenfried Walter von Tschirnhaus. Na rozwikłanie zagadki otrzymywania porcelany stracił kawał życia. Po wykonaniu setek doświadczeń udało mu się w końcu, jako pierwszemu w Europie, otrzymać stopioną masę porcelanową, która jednak odbiegała od białej porcelany. Prace realizował do końca życia na przemian w Sławnikowicach lub w Dreźnie. W czasach panowania Augusta Mocnego wtajemniczył w całą sprawę alchemika Böttgera, który staje się jego pomocnikiem. W 1709 r. Böttger zdołał wynaleźć białą porcelanę, w tym samym czasie Tschirnhaus umiera i cała sława odkrywcy porcelany spada na jego pomocnika. Jednak bez mrówczej pracy Tschirnhaus, zachwycające wyroby miśnieńskiej manufaktury nigdy by nie powstały.

Hrabia Ehrenfried Walter von Tschirnhaus

Tiefenfurt (Parowa) to śląska miejscowość, która była jednym z wiodących regionów produkcji porcelany w Europie. Sto lat po odkryciu masy porcelanowej przez Ehrenfrieda Waltera von Tschirnhausa, Parowa zaczęła słynąć z produkcji porcelany.
Pierwszy fajans ceramiczny powstał tam w 1808r. Wyroby z trzech największych fabryk Parowej zdobią nasze ekspozycje.

Zapraszamy na wystawę i ciekawe opowieści do Muzeum Porcelany Śląskiej w Tułowicach!

Dla Gieschego pracowali projektanci, którzy nie są znani z imienia i nazwiska, a stworzyli tak wspaniałe serwisy Art déco jak: „Polonia”, „Katowice”, „Krystyna”, „Wanda”, Łucja” i inne, czy też figurki rusałki, kobiety z wachlarzem, figurkę klęczącej kobiety z misą.

Lata 20. i 30. XX wieku zaowocowały szeregiem wyrobów charakterystycznych tylko dla Gieschego, w szczególności wspomniane figurki oraz serwisy o nazwach “Katowice” i “Krystyna”. Obecnie wyroby fabryki Gieschego nadal zachwycają nas swoją finezją i kunsztem wykonania.

Niestety, serwisy „Katowice” i „Krystyna” popadły w zapomnienie i nie są dzisiaj wizytówką Górnego Śląska, a przecież mogłyby być ambasadorami górnośląskiej myśl artystycznej. Serwisy „Katowice” i „Krystyna” powinny być kojarzone ze szlachetnością i kulturą, gdyż właśnie te cechy konotuje porcelana – symbol zamożności i ponadczasowego wdzięku. Około 90% produkcji porcelany „Giesche” sprzedawano na rynku polskim, a 10% eksportowano za granicę. Najbardziej prestiżową produkcję stanowiły serwisy dyplomatyczne dla polskich ambasad na całym świecie. Najbardziej znanymi serwisami w okresie międzywojennym były serwisy Art déco forma 33 i 36.

Wazony nieznanych projektantów Giesche

Styl Art déco to przede wszystkim prostota geometrycznych wzorów, połączenie elegancji z funkcjonalnością. Serwisy kawowe “Forma 36”, “Łucja” czy zdobiony srebrnym lusterem, efektowny “Empire” w stylu Art déco, dostępne są na naszej ekspozycji, pokazującej wyroby fabryki “Giesche” na przestrzeni lat funkcjonowania koncernu. Zapraszamy do Tułowic!

W 1928 roku Walt Disney pokazał film animowany z Myszką Miki, za którą w 1932 roku otrzymał honorowego Oscara. W 1931 roku fabryka Porcelany Koenigszelt w Jaworzynie Śląskiej na Targach Lipskich (Leipziger Messe) pokazała komplety śniadaniowe oraz inne wyroby z porcelany z podobizną Myszki Miki. Fabryka z Jaworzyny Śląskiej otrzymała prawo do zdobienia porcelany z Myszką Miki, a fabryka porcelany Rosenthal miała prawo do produkowania porcelanowych figurek. Dzięki emisjom kinowym, filmy Disneya cieszyły się ogromnym powodzeniem, a tym samym porcelana z motywem Myszką Miki stała się prawdziwym hitem sprzedaży w Niemczech. Po drugiej wojnie światowej Myszka Miki pojawiła się razem z psem Pluto, psem Goofy i Kaczorem Donaldem na porcelanie z Bogucic, Jaworzyny Śląskiej czy Wałbrzycha (Fabryka Porcelany Wałbrzych i Kristoff).

W Muzeum Porcelany Śląskiej w Tułowicach dostępna jest kolekcja porcelany produkowanej m.in. dla paryskiego Disneylandu z wizerunkiem kultowej Myszki Miki oraz postaciami z baśni Braci Grimm.

Muzeum w okresie letnim zaprasza na warsztaty ceramiczne “Plastyka u Ceramika”.

Myszka Mickey, porcelana Karolina Jaworzyna Śląska

W latach 30. XX wieku Fabryka Porcelany Giesche Katowice Bogucice, aby sprostać konkurencji, zdecydowała się „podkupić”, czyli zaproponować o wiele lepsze warunki płacowe modelarzowi Alojzemu Kołodziejowi z fabryki porcelany Reinholda Schlegelmilcha Tillowitz (Tułowice), który przeprowadził się finalnie do Bogucic. Od tej pory fabryka Giseche zaczęła produkować u siebie te same formy kompletów śniadaniowych, bombonier i figur, które do tej pory pochodziły wyłącznie z Tułowic. Alojzy Kołodziej pochodził z Górnego Śląska, ale nie posiadał polskiego obywatelstwa. Był traktowany jak obcokrajowiec i musiał ubiegać się o przedłużenie wizy pobytowej. Współpraca z Alojzym Kołodziejem opłacała się fabryce porcelany Giesche, gdyż dzięki niej wprowadziła do obrotu około 150 wzorów produkowanych w Tułowicach. Do dzisiaj trzeba dokładnie sprawdzać sygnaturę wielu produktów, aby zweryfikować czy jest wyrobem tułowickim czy bogucickim.  

Wyroby z obu fabryk są udostępnione zwiedzającym na naszych wystawach. Zapraszamy do Muzeum!

Porcelanowe figurki: Niedźwiedź, porcelana Bogucice

W mieście Wałbrzych (niem. Waldenburg) od 1820 roku powstawały fabryki porcelany, które sławiły miasto i region na całym świecie. Od 1820 roku manufaktura Carla Kristera, po 1945 Fabryka Porcelany Krzysztof, zamknięta ostatecznie w 2023 roku. Od 1845 roku manufaktura Carla Tielscha, po 1945 Fabryka Porcelany Wałbrzych, zamknięta w 2011 roku. Od 1882 roku Fabryka Porcelany Hermanna Ohme, zamknięta w 1930 roku. Od 1891 roku Fabryka Porcelany Franza Prause, zamknięta w 1933 roku i od 1985 roku Fabryka Porcelany „Książ”, zamknięta w 2013 roku. Od 1896 roku Fabryka Kalkomanii Emila Wunderlicha, po 1945 Fabryka Kalkomanii Wałbrzych, zamknięta w 2014 roku. W tym okresie w Wałbrzychu działało dziesięć malarni porcelany. Ostatnia wałbrzyska fabryka porcelany  Krzysztof, dawniej  Kristoff, została zamknięta na początku 2023.

Wałbrzyska porcelana jest symbolem i dziedzictwem miasta Wałbrzych. Porcelana połączyła niemiecką i polską historię. Możemy ją oglądać zarówno w Muzeum Porcelany w Wałbrzychu, a także w naszym Muzeum Porcelany Śląskiej w Tułowicach.  

Zapraszamy wszystkich miłośników porcelany Carla Tielscha na wykład pasjonatów i kolekcjonerów śląskich wyrobów – Ireny i Romana Gatys. Państwo Gatys opowiedzą o porcelanie z wytwórni Carla Tielscha, przedstawią ciekawostki, dokumenty i nieopublikowane informacje o wałbrzyskiej fabryce. Wyjaśnią funkcjonalność ciekawych porcelanowych wyrobów z dawnych lat. Opowiedzą nam także o tworzeniu swojej kolekcji. Muzeum Porcelany Śląskiej w swoich zbiorach posiada ciekawe eksponaty wytwórni Tielscha, które dostępne są na ekspozycji.
Wykład odbędzie się w Muzeum Porcelany Śląskiej w Tułowicach w sali technologii na parterze, w dn. 29.09.2024 r. o godzinie 13:00.

Podczas wykładu zaprezentowany i omówiony zostanie „eksponat miesiąca”, pochodzący ze zbiorów kolekcjonerów, dostępny na naszej ekspozycji.

W związku z ograniczoną liczbą miejsc konieczna jest wcześniejsza rezerwacja, której można dokonać telefonicznie pod numerem telefonu 781 717 777 lub mailowo pisząc na adres porcelana@muzeatechniki.pl

Wykład to świetna okazja do zadania prowadzącym pytania o zagadkowe i nierozszyfrowane sygnatury z Waszych prywatnych kolekcji! Przyjdź i skorzystaj!

Udział w wykładzie jest odpłatny:
40.00 zł / Wykład
50.00 zł / Wykład + zwiedzanie Muzeum

Irena i Roman Gatys
Kolekcjonerzy i miłośnicy śląskiej porcelany od ponad 30 lat. Zajmują się badaniem i dokumentowaniem dziejów porcelany śląskiej, a także poszukiwaniem i zbieraniem materiałów związanych z działalnością fabryk i manufaktur porcelany. Efektem wieloletniego zainteresowania tym tematem, oprócz imponującej porcelanowej kolekcji, są publikacje o śląskiej porcelanie.

W 1976 roku w Wałbrzychu rozpoczęto prace przy nowej fabryce porcelany „ZPS w budowie Krzysztof II”. Inwestycja była szczególnie ważna dla gospodarki narodowej. W 1982 roku zmieniono nazwę przedsięwzięcia na „Zakład Porcelany Stołowej w budowie w Wałbrzychu”. Fabrykę otwarto w 1985 roku, otrzymała nazwę Fabryka Porcelany „Książ” Przedsiębiorstwo Państwowe.

Zakład stał się największą fabryką porcelany w Europie. Produkowała 10 tys. ton porcelany użytkowej rocznie, głównie na eksport. Na początku lat 90 import taniej porcelany z Chin i Wietnamu załamał produkcję w „Książu”. Postawiono fabrykę w stan likwidacji. Jednak w 1991 roku pojawili się nowi właściciele. Zakład przyjął nazwę Fabryka Porcelany „Książ” sp. z o.o. Produkcja  jednak nie przynosiła oczekiwanych zysków. W 1998 roku fabrykę kupił Zakład Porcelany Stołowej „Karolina” w Jaworzynie Śląskiej. Następnym właścicielem została firma Pricket Holding w Amsterdamie. W 2004 roku została postawiona w stan upadłości. Produkcja jednak trwała dalej. W 2013 roku fabryka została wyburzona.  

Katalog Fabryki Porcelany “Książ”

Wkrótce odsłona kolejnej wystawy porcelany użytkowej lat 70. i 80. XXw., na której będzie można zobaczyć m.in. porcelanę wyprodukowaną w fabrykach Książ, Karolina, Krzysztof, Mirostowice, Wałbrzych, Tułowice i wielu innych. Śledź nasze wydarzenia na stronie w zakładce Aktualności.

Manufaktura porcelany Carla Tielscha powstała w 1845 roku w Starym Zdroju Wałbrzychu. 8 maja 1945 roku miasto Wałbrzych przechodzi w granice Polski. Jednak po zajęciu Wałbrzycha przez Armię Czerwoną, fabryka zostaje pozbawiona maszyn i urządzeń do produkcji porcelany, które zostały załadowane przez Rosjan na wagony kolejowe i przygotowane do wywiezienia do ZSRR. Po interwencji władz polskich maszyny zostały fabryce zwrócone. Produkcję porcelany rozpoczęto na początku 1946. Fabryka przyjęła nazwę „Tielsch Państwowa Fabryka Porcelany”. W 1952 roku zakład zmienił nazwę na „Wałbrzych Państwowa Fabryka Porcelany” i wprowadza nowy znak fabryczny, który był używany do 2011 roku, tj. do zamknięcia fabryki.  Wyśmienita porcelana z Wałbrzycha gościła na naszych stołach ponad 60 lat.

Nowi właściciele Świerczyński – Kułakowski Fabryki Porcelany Wałbrzych w Wałbrzychu, zadbali by w 1995 roku z okazji 150-lecia założenia fabryki godnie uczcić jubileusz. Zaprojektowano wiele reklamowych wyrobów, katalogów i sygnatur, które pokazują nam najlepsze wyroby produkowane przez wałbrzyską fabrykę na 150-lecie. 

Produkty fabryki Tielscha są dostępne w naszym muzeum. Posiadamy zestawy znanych modeli jak Victoria czy Maria Teresa. Ekspozycję zdobi porcelana użytkowa, secesyjna i Art Deco.

Zofia Stryjeńska jest jedną z najlepszych polskich malarek, graficzek i ilustratorek dwudziestolecia międzywojennego. Swoje prace tworzyła w stylu Art Deco. Była nazywana „księżniczką sztuki polskiej”. Była zwolenniczką idei odrodzenia słowiańskiego życia duchowego. Wykonała dekoracje do polskiego pawilonu na Wystawę Światową w Paryżu w 1925 roku.

Do jej najbardziej znanych prac należy: cykl Bożków Słowiańskich, Pory roku, Kolendy, Pascha, Cztery sakramenty i „Tańce polskie”, które pokazały się na wyrobach produkowanych przez Fabrykę Porcelany Giesche Katowice Bogucice. Ręcznie malowane patery i zdobione kalkomanią kubki i filiżanki także cieszyły się dużym powodzeniem wśród klientów. W latach 30. XX wieku tylko Fabryka Porcelany w Ćmielowie i Fabryka Porcelany Giesche w Katowicach Bogucicach produkowały wyroby z pracami Zofii Stryjeńskiej. Po drugiej wojnie światowej prace Zofii Stryjeńskiej były drukowane na wyrobach przez wszystkie polskie fabryki porcelany, w tym Fabrykę Porcelitu w Tułowicach.      

Patera. Zofia Stryjeńska „Krakowiak”, ręcznie malowana Fabryka Porcelany Giesche Katowice Bogucice

Zastanawiasz się gdzie się udać na weekend? Zapraszamy na nowo otwartą wystawę porcelany elektrotechnicznej. To kolejna ciekawa atrakcja na opolszczyźnie. Jedyna w Polsce!

Porcelana jest wyjątkowym tworzywem. Łączy dwie niesamowite cechy. Jest odporna na wysokie temperatury i warunki atmosferyczne. Jest też znakomitą izolacją elektryczną. Dlatego znalazła zastosowanie w elektrotechnice jako element konstrukcyjny i izolacyjny.
Kolekcja porcelanowych izolatorów, bezpieczników i opraw elektrycznych ze śląskich manufaktur należy do Pani Ireny i Pana Romana Gatys. Kolekcjonerzy porcelany udostępnili nam swoje wyjątkowe zbiory m.in. Fabryki Giesche, Brzezinka w Mysłowicach czy Shopienau Zofiówka. Wystawie towarzyszą niesamowite efekty świetlne oraz pokaz filmu „Metropolis” nakręconego w 1927 roku.
Zobacz, jak przy użyciu prądu, porcelanowych bezpieczników i izolatorów, zakochany bez Pamięci Freder ożywia robota Marie!
Muzeum Porcelany Śląskiej to idealne miejsce na romantyczną wycieczkę!

Spędź ciekawy weekend w opolskim! Odwiedź zabytkową Fabrykę Porcelany w Tułowicach!
Do zobaczenia w muzeum!

1927 Boris Bilinski (1900-1948), Plakat für den Film Metropolis, Staatliche Museen zu Berlin