Powstanie Fabryki Porcelany Carla Tielscha w Starym Zdroju w 1845 – 1945

Porcelanowy przycisk do papieru z nazwą i sygnaturą fabryki porcelany Tielsch

Manufaktura Porcelany Carla Tielscha powstała w 1845 roku w Starym Zdroju Wałbrzych (niem. Tielsch Porzellan Manufaktur Altwasser Waldenburg). Jej XIX-wieczne luksusowe wyroby porcelanowe były porównywane z wyrobami Królewskiej Manufaktury Porcelany w Miśnii (niem. Meissen) i Królewskiej Manufaktury Porcelany KPM w Berlinie. Na targach i wystawach światowych produkty otrzymywały liczne nagrody i wyróżnienia. Jako pierwsza fabryka porcelany na świecie w 1906 roku zastosowała piec tunelowy do wypalania porcelany. W 1921 roku weszła w skład koncernu Hutschenreuthera z Bawarii. Na Targach Lipskich wyroby Tielscha były wystawiane w jednym z najpiękniejszych salonów wystawienniczych tzw. „Pałacu Porcelany”.  Stulecie powstania fabryka Tielscha obchodziła w 1945 roku. Stuletnia niemiecka historia fabryki dobiega końca. W maju 1945 roku fabrykę zajmują oddziały radzieckie i demontują maszyny w celu wywiezienia ich do ZSRR. Po proteście władz polskich, maszyny zostają zwrócone.

Fabryka przyjęła nazwę „Tielsch Państwowa Fabryka Porcelany”. W 1952 roku zakład zmienił nazwę na „Wałbrzych Państwowa Fabryka Porcelany” i wprowadza nowy znak fabryczny, który był używany do 2011 roku, do zamknięcia fabryki.  Wyśmienita porcelana z Wałbrzycha gościła na naszych stołach ponad 60 lat. Nowi właściciele Świerczyński – Kułakowski Fabryki Porcelany Wałbrzych w Wałbrzychu, zadbali by w 1995 roku z okazji 150 – lecia założenia fabryki godnie uczcić jubileusz. Zaprojektowano wiele reklamowych wyrobów, katalogów i sygnatur, które pokazują nam najlepsze wyroby produkowane przez wałbrzyską fabrykę na 150 lecie.

Ruszyły warsztaty ceramiczne!

Dla szkół i grup oferujemy warsztaty edukacyjne, które odbywają się w specjalnie wyposażonej sali, w grupach od 5 do 30 osób. Uczestnicy mają okazję poznać i nauczyć się różnych technik związanych z produkcją i zdobieniem porcelany. Warsztaty prowadzone są przez edukatorów, między innymi przez byłych pracowników fabryki porcelany w Tułowicach i słynne malarki opolskiej pisanki.

Zapraszamy grupy zorganizowane na zapisy, umów się, napisz do nas: porcelana@muzeatechniki.pl

Monety porcelanowe dla miasta Wałbrzych / Waldenburg

Po I Wojnie Światowej w czasie inflacji i braku szlachetnego kruszcu, miasto Wałbrzych w 1921 roku zamówiło w Fabryce Porcelany Krister serię porcelanowych monet tzw. Notgeldy, o nominałach 20 fenigów, dwa razy 50 fenigów i dwa razy 1 marka. Monety były wykonane z biskwitu barwionego na zielono. Na monetach umieszczono postacie górników i herb miasta Wałbrzycha. 

 Monety porcelanowe Fabryka Porcelany Krister (awers) 1921

Projektantem monet był Carl Roth z Monachium, który zaprojektował również dla fabryki porcelany zamówione przez miasto Wałbrzych serię medali porcelanowych. W 1921 roku Fabryka Porcelany Kristera została zakupiona przez koncern Rosenthala i weszła w jego skład. Po wygaśnięciu inflacji porcelanowe monety z Wałbrzycha szybko stały się obiektem kolekcjonerskim, dlatego wydano widokówkę, która reklamowała możliwość zakupu monet dla kolekcjonerów. Monety porcelanowe z fabryki porcelany Kristra do dzisiaj cieszą się ogromnym zainteresowaniem kolekcjonerów numizmatyki. 

Irena i Roman Gatys

Najstarsza karta pocztowa z tułowickiej fabryki porcelany Carla Heckmanna

1 października 1869 roku w Cesarstwie Austro-Węgierskim zostaje oficjalnie wydana pierwsza karta pocztowa. W lipcu 1870 roku w Niemczech pojawiają się pierwsze pocztówki w widokami i ilustracjami. 1 października 1870 roku w Londonie pojawia się pierwsza ilustrowana angielska karta pocztowa. Jednak 1 kwietnia 1869 roku  berliński malarz porcelany Carl Heinrich Otto Heckmann (ur. 1829),  właściciel pierwszej fabryki porcelany w Tułowicach wysyła kartę pocztową z reklamą wyrobów porcelanowych.

Karta pocztowa C. Heckmann Fabryka Porcelany Tułowice / Tillowitz 1869 rok

Karta pocztowa z Tułowic jest pół roku starsza od wydanej karty pocztowej w Cesarstwie Austro-Węgierskim i ponad rok starszą od wydanych kart pocztowych w Niemczech a półtora roku od karty pocztowej z Londynu. Karta pocztowa z Tułowic jest tzw. „Vorläuferem” czyli kartą z obiegu pocztowego, która została wydrukowana i wysłana przed 1895 rokiem. Nasz karta pocztowa jest jedną z pierwszych, dlatego nie ma miejsca na znaczek. Została wysłana do aptekarza Mielke ze Swarzędza z ofertą handlową fabryki porcelany.

Irena i Roman Gatys

Pierwsza manufaktura porcelany na Śląsku

Pierwszą manufakturę na Śląsku założył w 1820 roku kupiec Ernst August Rausch w Wałbrzychu (Waldenburg). Była to mała manufaktura porcelany sanitarnej i fajansu, z jednym piecem do wypalania wyrobów, w której pracowało dziewięciu pracowników. Produkowano talerze i filiżanki, złej jakości. Było to związane z brakiem dostępu do dobrej jakości kaolinu i doświadczonych pracowników. Wyroby były chropowate, barwy szarej z zabrudzeniami. Produkowano również główki do fajek i wyroby fajansowe.

Filiżanka do kawy Fryderyka KPM

W 1823 roku w manufakturze Rauscha zostaje zatrudniony Carl Krister. W 1829 roku kupiec Johann Traugutt Hayn buduje drugą manufakturę porcelany w Wałbrzychu. Przechodzi do niej Carl Krister. Manufaktura powstała obok manufaktury Rauscha i produkowała ten sam asortyment z porcelany i fajansu, to jest: talerze, miski, kubki i główki do fajek. W latach 30. XIX wieku obie manufaktury wykupuje Carl Krister, łączy w jeden zakład, który w przyszłości stanie się jedną z największych fabryk porcelany w Środkowej Europie.

Dla celów marketingowych Carl Krister przyjmuje rok powstania na 1831, czyli dzierżawy manufaktury Hayna. Manufaktura produkowała ekskluzywną jak i masową  porcelanę użytkową eksportowaną na cały Świat. Po przejęciu Śląska przez Państwo Polskie w latach 1945 do 1954 zakład otrzymuje polską nazwę Fabryka Porcelany Krister. Dopiero w 1954 roku nazwa fabryki porcelany zostaje zmieniona na Krzysztof a sygnatura na Wawel. W 2010 roku fabryka przyjmuje nazwę Kristoff. Postawiona w stan upadłości fabryka, została zamknięta w 2022r.

Muzeum Porcelany Śląskiej w Tułowicach prezentuje wyroby ręcznie malowane z końca XIXw. słynnej w całej Europie wytwórni porcelany Carla Kristera „KPM”. Piękne kobaltowe i złote dekoracje na ciekawych formach. Niezwykłą kolekcję stanowi zbiór ręcznie malowanych naczyń z widokami miast śląskich, wyprodukowanych m.in. przez Kristera.

Irena i Roman Gatys

Majówka w Muzeum Porcelany

W dniach 27.04.2024 r. do 5.05.2024 r. zapraszamy na Majówkę do Muzeum Porcelany Śląskiej w Tułowicach.

Garnitur do kawy Fuksja (krem) produkcji RS Tillowitz ze zbiorów Muzeum Porcelany Śląskiej

Wydarzenia

Jubileusz 120-lecia budynku administracyjnego po dawnej Fabryce Schlegelmilcha, udostępnionego właśnie po paru latach prac konserwatorskich, to niezwykła okazja do świętowania dorobku Tułowic. Podczas zwiedzania opowiemy Wam historię Fabryki od chwili jej powstania, podkreślając kluczowe momenty, które przyczyniły się do rozwoju i renomy całej miejscowości. 
Na dzieci czeka warsztat ceramika i placyk do zabaw.

Kawiarnia

W oczekiwaniu na przewodnika zapraszamy do kawiarni. Tu odpoczniesz na stylowych fotelach 366 z lat 60. projektu ikony polskiego desingu – Józefa Chierowskiego. Czas umili serwowane domowe ciasto,  smaczna herbata i aromatyczna kawa. Kawiarnia w recepcji muzeum czynna jest od 10.00 do 18.00.

Zwiedzanie

Godziny otwarcia10:00-18:00
Przejścia z PrzewodnikiemO każdej pełnej godzinie
Ostatnie przejście z Przewodnikiem 17:00

Bilety

RodzajCena
Normalny 35 zł
Ulgowy25 zł
Senior30 zł

Zapraszamy!